تحلیل عبدی درباره سخنان اخیر ولایتی - آخرین خبر

به گزارش خبرنگاران، عباس عبدی در یادداشتی با عنوان کارگزار یا راه گزار؟! در روزنامه اعتماد نوشت: متاسفانه این روزها برخی دولتمردان دیگر نیز سخنان عجیب و غریبی به زبان می رانند که از نظر مردم موجب تاسف می گردد. در این مورد خاص پزشکی که باید شیر خشک نوزادان را تامین و تجویز کند، نسخه نان خشک می پیچد. حتی در مورد لُنگ هم توجه ندارند که یمنی ها از روی فقر نیست که لُنگ می بندند، بلکه این فرهنگ پوششی آنان است و ربطی به نداری و دارایی ندارد. و از همه بدتر اینکه این سخنان اثرات سیاسی و اقتصادی بسیار بدی دارد و شاید چند صد تومان گرانی دلار را باید به حساب ایشان گذاشت.

ولی این یادداشت در مقام توضیح و بسط نکته بسیار مهم تر دیگری است که امیدوارم مورد توجه قرار گیرد. تناقضات جامعه ایرانی کم نیست. تناقضات عینی و ذهنی، در همه جا دیده می گردد. اینگونه سخن گفتن ریشه در یکی از این تناقضات مهم دارد. برداشت ما از هدف یا فلسفه حکومت چیست؟ اگر حکومت نمایندگان خود را در مقام راهنمایی گران جامعه و مردم بدانند، باید متناسب با آن رفتار نمایند و اگر خود را در مقام کارگزاران مردم می دانند رفتارشان متفاوت خواهد بود.

حکومت مدعی راهنمایی گری مردم حتی اگر منتخب مردم باشد، رفتارش در سبک زندگی و زیست شخصی متفاوت از حکومتی است که در قالب کارگزاری رفتار می نماید. حکومت های کارگزار مثل عموم دولت های امروز دنیا هستند. آنها وظیفه مشخصی را به صورت کارگزاری انجام می دهند. مثل کارگزار بورس که حق کارگزاری خود را می گیرد و کارگزاران بهتر و خبره تر افراد بیشتری را جلب می نمایند و در عمل دستمزدهای بالاتری هم می گیرند. آنان منتی را بر کارفرما نمی گذارند و تابع خواست ها و امیال او هستند. درست مثل یک پیمانکار یا کارگزار ساختمانی که دستمزد می گیرد و کار را انجام می دهد. بهترین پیمانکاران آنانی هستند که کار را ارزان و با کیفیت خوب و به موقع تمام نموده، تحویل می دهند. البته آنان بهترین دستمزدها را هم می گیرند و بهترین زندگی را دارند، خانه های شان در بهترین محل هاست، بزرگ و مجلل است و ... و کسی هم به این نوع زندگی آنان اعتراضی ندارد و آنچه را که انجام می دهند دستمزدش را می گیرند. ولی حکومتی که مدعی راهنمایی گری باشد، حق دریافت دستمزد به آن مفهوم را ندارد. او کارگزار نیست، بلکه راهنمایی گر است. در اینجاست که گزاره های رهبران دینی و امام علی (ع) معنا و مفهوم پیدا می نماید. هنگامی که آن حضرت لباس وصله دار می پوشد و مورد سوال واقع می گردد به صراحت می فرماید که: خداوند بر حاکم اسلامی واجب نموده است که زندگی او و خانواده اش با پایین ترین فرد جامعه، هم سطح باشد. استاندارانش را از اینکه جز این رفتار نمایند، سرزنش می نماید. چون برای خودش رسالتی فراتر از کارگزاری قائل است.

بنده نمی خواهم بگویم که کدام یک از دو حکومت باید باشد. ترجیح خودم در دنیای امروز حکومت کارگزار است. اینکه وزیر و وکیل هر حکومتی حقوق و دستمزد خوب بگیرند و پولش را نیز من به عنوان شهروند بدهم و البته او کارگزار شهروندان است و باید پاسخگوی عملش باشد. ضمن اینکه از اساس نیز باید با رأی آزاد مردم به سر کار بیاید، نه آنکه به قول مرحوم آذری قمی یک کیلو گلابی بگذارند جلوت و بگویند همین است و مجبوری بخری. در حکومت کارگزاری، شایسته سالاری و مزایده و مناقصه رواج دارد. یک کارگزار موفق مسئله ای ندارد که در حکومت نباشد، در جای دیگری که لازم بداند خلاقیت خود را بروز می دهد. به علاوه امروز مثل گذشته نیست که امکان راهنمایی گری به مفهوم گذشته باشد، حتی اگر هم رخ دهد، در زمان راهنمایی گری محدودیت دارد. این نوع حکومت ها امروز در شرایط بحرانی و جنگ بیشتر تعیُّن پیدا می نمایند.

ولی اگر به هر دلیلی حکومت نمایندگان گمان کردند که در مقام راهنمایی گری هستند، باید خود را با این گزاره امام علی (ع) و نیز توصیه های دینی در نهج البلاغه هماهنگ نمایند و الا نمی گردد که هم مدعی راهنمایی گری باشیم هم فاقد صلاحیت حرفه ای بوده و در پستی قرار بگیریم که شایستگی اش را نداریم و هم اینکه حقوق نجومی دریافت کنیم! روشن است که دریافت اینگونه از حقوق های کلان حتی اگر به لحاظ کارشناسی حق آنان باشد نه تنها تناسبی با راهنمایی گری ندارد بلکه اگر بی تناسب با سطح کارشناسی آنان باشد که به طور معمول است، نوعی غارت سازمان یافته تلقی می گردد که شکاف میان دولت و مردم را افزایش می دهد. حالا چه برسد به دریافت زمین در بهترین نقطه شهر، آن هم با قیمت زیر قیمت کارشناسی و پرداخت اقساط بدون بهره، آن هم در کشوری که در برخی سال ها تورم 50 درصدی را تجربه نموده است و همیشه تورمش دو رقمی بوده است! و جالب اینکه برای توجیه ماجرای خانه خود دست به دامن حفظ امنیت می شوند در حالی که در حکومت راهنمایی گر، امنیت نیز معنای دیگری پیدا می نماید.

اگر در این نوع حکومت امنیت مورد نظر آقایان برقرار بود، امام علی (ع) نه در مسجد نماز می خواند و نه آنکه بدون محافظ گام برمی داشت یا از همه مهم تر نه در صف اول جنگ بود. حکومت راهنمایی گر، حکومتی است که امام علی (ع) در جایی می گوید هنگامی که در جنگ به ما سخت می شد، نزد پیامبر (ص) می رفتیم و در سایه او آرامش می گرفتیم (نقل به مضمون). حالا فرماندهان جنگ از کاخ سعدآباد نسخه خوردن نان خشک و پوشیدن لُنگ شاید هم وصله دارش را برای مردم می پیچند! این رزم نیست که بزم است.

بنابراین پیشنهاد روشن این است که ذهنیت حکومت راهنمایی گر را کنار بگذارند. البته با وجود این افراد، فاصله ای طی نشدنی با چنان وضعیتی داریم. بهتر است که در پی شکل دادن حکومت کارگزار بود. کارگزاران آن تخصصی باشند، دستمزد خوب بگیرند، منتخب واقعی مردم باشند. پاسخگویی و شفافیت را به عنوان رکن رفتاری بپذیرند. جلوی مردم هم قیافه نگیرند و منت نگذارند چون مردم کارفرما هستند و نه رعیت. البته با وجود این افراد نیز فاصله ای طی نشدنی حتی با ساختار کارگزار داریم. کسی این همه حقوق نجومی و رانت را مفتی رها می نماید؟ لطفا آدرس خانه هایتان را بدهید، چالش آقازاده ها پیشکش.