نقد فیلم جان دار؛ زیرپا گذاشتن قواعد زیبایی شناسی سینما
به گزارش آخرین خبر، فیلم جان دار جزو فیلم اولی هایی بود که امید زیادی به آن می رفت. اولین فیلم پدرام پورامیری و حسین امیری دوماری درامی اجتماعی بود با حضور بازیگران قدری از فاطمه معتمدآریا گرفته تا باران کوثری و حامد بهداد و در کارنامه این دو نفر هم یک فیلم کوتاه درخشان به نام نسبت خونی وجود داشت که کنجکاومان می کرد ببینیم این دو کارگردان جوان بیست و چند ساله چه در چنته دارند.
در نقد فیلم جان دار می گردد یکی از مهم ترین آسیب های سینمایی اجتماعی این سال ها را تحلیل کرد: این فیلم ها زشت هستند. برای نشان دادن نکبت و فلاکت زندگی کاراکترهایشان زیبایی شناسی قاب و دوربین و میزانسن و کارگردانی را کنار می گذارند و به تمام معنا از ابتدا تا خاتمه از بازیگران شان گرفته تا طراحی صحنه و حرکت دوربین هیچ نشانی از زیبایی شناسی ندارد.
جان دار هیچ تفاوتی با درام های اجتماعی طبقه میانه رو به پایین این سال ها ندارد. با کمی شادی آغاز می گردد و نکبت رفته رفته همه فیلم و شخصیت هایش را دربرمی گیرد و کم کم یقه مخاطبش را هم می چسبد.
جان دار فیلم ترسویی از کار درآمده که نمی تواند کاراکترهایش را به پایان برساند. می توانست صاحب یک ایده ناب روانشناختی باشد اما همان را هم نابود می نماید. انتخاب مادر بین پسر و دخترش می توانست به عقده های اودیپی و مفاهیم فرویدی برگردد اما ناگهان معلوم می گردد که او نامادری است و خب دیگر چالش معنایی ندارد. حالا زنی را داریم که پشت فرزند واقعی اش ایستاده و کاملا هم طبیعی است.
وقتی کاراکترها روی هوا باشند طبعا بازیگران هم خوب از کارشان برنمی آیند. حیرت انگیز است که فاطمه معتمدآریا چطور از قله های رفیع بازیگری به چنین بازی میانه زنجموره ای رسیده است. یا مسعود کرامتی گرم دوست داشتنی در فیلم چقدر نچسب است. برترین بازیگر فیلم اتفاقا نقش بدمن را دارد. جواد عزتی چنان با شور و حرارت نقش اش را ایفا می نماید که تنها کاراکتر فیلم است که می تواند تماشاگر را همراه خودش کند گیرم که کاراکتر دوست داشتنی هم نداشته باشد.
این ها البته مسائل فرعی فیلم است. مشکل اصلی اش همان زشتی است. در سال های اخیر کم نداشتیم از این فیلم هایی که به بهانه نمایش مسائل اجتماعی به خودشان اجازه داده اند چشم و گوش مخاطب را با پلان های زشت، گریه و زاری و ضجه ها آزار بدهند. متاسفانه درک و دریافت کارگردانان از مسائل اجتماعی و شیوه نمایش آنها، سطحی و بدتر از آن دمده است. جان دار فیلمی است که تازه با همه این اشکالات به شدت طولانی است در حالی که فیلمنامه آن کشش این مدت زمان را ندارد. در حقیقت درام بسط و توسعه پیدا نمی نماید و فقط شاهد تکرار همان موقعیت انتخاب اول و اختلاف میان اعضای خانواده به شیوه های مختلف و در موقعیت های مختلف هستیم.
جان دار فیلم بی جانی از کار درآمده که مخاطبش را آزار می دهد. نه آزاری که منجر به زنده شدن چیزی در وجود او گردد. نه آزاری که به فرم هنر باشد. آزار به خاطر اینکه در نشان دادن نکبت فرمول های زیبایی شناسی را رعایت نمی نماید.
منبع: دیجیکالا مگ