باغداران چشم انتظار بازار محلی - آخرین خبر

اگرچه باغداری دیگر رونق گذشته را در محدوده غربی پایتخت ندارد و نگهداری از باغ برای باغداران دیگر با توجیه اقتصادی همراه نیست، با این حال هنوز نبض باغ های توت و خرمالوی کن، هلوی روستای کشار، گیلاس روستای سنگان و طالون و شاه توت روستای سولقان می زند. بحث راه اندازی بازار محلی برای عرضه مستقیم محصولات کشاورزی بیش از یکسال است که از طرف شوراکمک و باغداران محله کن مطرح شده است، بازارچه ای که دفتر توسعه محله ای شهرداری ناحیه 2 منطقه 5 پیگیرآن است تا بتواند با مشارکت باغداران نخستین بازارچه فصلی عرضه محصولات باغی و خانگی را در غرب تهران راه اندازی کند.

آیا محصولات باغ های محله کن و روستاهای حاشیه البرز قابلیت تولید انبوه دارد؟ این سؤالی است که مسئولان پاسخ آن را دلیلی موجه برای راه اندازی بازار میوه و محصولات کشاورزی در این محدوده مطرح می کنند. علیرضا حسن زاده رئیس دفتر توسعه محله ای شهرداری ناحیه 2 منطقه 5 معتقد است برای توانمندی اقتصادی و اجتماعی محله کن راه اندازی چنین بازارچه ای ضروری است. حسن زاده می گوید: قابلیت های محله کن و روستاهای حریم منطقه 5 بسیار زیاد است. این محدوده از غرب تهران از پتانسیل خوبی برای سرمایه گذاری اقتصادی و جذب مشارکت های مردمی برخوردار است. بازارچه عرضه محصولات باغ های کن و تولیدات خانگی گزینه مناسبی برای شروع این فعالیت هاست. سال گذشته طرح راه اندازی این بازارچه را مطرح کردیم که خوشبختانه مورد قبول قرار گرفته است اما هنوز نتوانسته ایم زمینی مناسب برای آن پیدا کنیم.

• حذف دلال ها

به گفته رئیس دفتر توسعه محله ای این طرح با همکاری باغداران و هیئت امنای قدیمی محله که مدیریت تعاونی های محلی را برعهده داشته اند انجام می شود و برای هدایت مشاغل خانگی و دستفروشان محلی به این بازارچه برنامه ریزی شده است. او می گوید: زمین مورد نیاز راه اندازی این بازارچه حداقل باید 2 هزارمترمربع باشد و در حاشیه محله قرار بگیرد تا مسائل ترافیکی و رفت وآمد نداشته باشد. بازارچه میوه و عرضه محصولات باغ های کن به عنوان یک بازار مرکزی می تواند بر توسعه اقتصاد باغداری تأثیرگذار باشد.

حذف دلال ها و تشکیل یک بازارچه مرکزی در محله که همه مراحل کشت، برداشت و عرضه محصولات در یک محدوده انجام می شود می تواند رونق را به کسب و کار باغداری در غرب تهران برگرداند. حسن زاده می گوید: تا به امروز بازارچه های میوه و معرفی محصولات باغ های تهران تنها در قالب جشنواره های دوره ای برگزار شده است. بازارمیوه کن می تواند به عنوان نخستین بازار میوه محلی که محصولات کشاورزی را از مبدأ در اختیار مصرف کننده قرار می دهد سرمایه گذاران بخش خصوصی را هم جذب کند. نهادهای شهری و بقیه سازمان ها باید نگاه جدی تری به این موضوع داشته باشند.

• باغ های تفریحی
• منطقه 21

15 تا 20 درصد محله وردآورد را باغ ها تشکیل داده اند. در حقیقت تنها باغ های باقیمانده در منطقه21 در محله وردآورد جا خوش کرده اند. باغ هایی که در ملکیت شخصی قرار دارند و میوه ها و محصولات این باغ ها برای مصارف شخصی مالکانشان تولید می شود. روح الله عظیمی از اهالی قدیمی محله وردآورد می گوید: باغ های وردآورد تنها به مدد مالکانی باقی مانده است که هنوز به باغداری علاقه دارند. همه جور میوه و صیفی در این باغ ها کاشته می شود. بعضی از مالکان در فصل برداشت، میوه هایشان را در مقابل در باغ ها برای فروش عرضه می کنند. بسکمک از مالکان هم باغ هایشان را برای باغ رستوران و تالار اجاره داده و یا فروخته اند.

• نخستین صادرکننده خرمالوی کن

حاج محمد اسماعیل اصفهانی از اهالی قدیمی محله کن است که همه او را به عنوان نخستین صادرکننده خرمالو می شناسند. وقتی از او درباره بازار میوه محلی در کن می پرسیم می گوید: محصولی که استانداردهای صادر شدن را دارد باید زودتر از اینها مورد توجه قرار می گرفت. خرمالوی کن سال هاست که مظلوم واقع شده است. ژاپن، کره، مالزی هم خرمالو دارند. اما این خرمالو نمی شود؛ هرچند می گویند اصل نژاد خرمالو در کشورهای آسیای جنوب شرقی است. چرا راه دور برویم.

شهریار که کنار تهران است هم خرمالو دارد، اما در مقابل خرمالوی کن حرفی برای گفتن ندارد. در بازار میوه وتره بار همه خرمالوها را اگر هم محصول باغ های کن نباشد به اسم خرمالوی کن می فروشند. او در ادامه می گوید: من از سال 43 شروع به صادرات خرمالو کردم. هنوز بعد از چندسالی که بازنشسته شده ام برایم از کشورهای مختلف فکس و ایمیل برای همکاری می آید. خودم که نمی توانم، اما فرزندم را آماده کردم که بتواند راه من را ادامه دهد.

• قطب توت و خرمالوی پایتخت

بخش مهمی از توت و خرمالوی بازارهای میوه پایتخت را باغ های محله کن تأمین می کنند. محصولات درجه یکی که مخاطبان تنها به واسطه نام توت یا خرمالوی کن آنها را می خرند. علیرضا محبعلی دبیر شوراکمک محله کن می گوید: طرح راه اندازی بازار میوه را مطرح کرده ایم چون از این طریق می توانیم انگیزه خوبی برای باغداران محله ایجاد کنیم. الان فصل برداشت توت در باغ های کن است. در هفته های نخست برداشت روزی 700 تن توت از باغ ها عرضه می شود. دو سوم از باغ های میوه 480 هکتاری کن، متعلق به درختان خرمالو است که از این باغ ها، سالانه حدود 3هزار و500 تن خرمالو برداشت می شود.

اگر این محصولات در یک مکان تعیین در نزدیکی خود محله عرضه شود حذف دلالان را به دنبال دارد و سود اقتصادی خوبی خواهد داشت. از طرفی به رونق گردشگری محله کن نیز کمک می کند. در طرح بازار میوه کن بحث میوه های روستاهای حاشیه مطرح نشده است اما اگر باغداران این روستاها همکاری کنند مطمئناً می توان یک بازار میوه منحصربه فرد در غرب تهران راه اندازی کرد. به گفته محبعلی تنها 3ماه از سال، میوه ای از باغ های کن برداشت نمی شود. 9ماه کسب وکار باغداری در این محله رونق دارد و همین می تواند تأکیدی بر راه اندازی بازار میوه باشد.

• درختان میوه خیابانی
• منطقه 22

علی اصغر قدیمی بیش از 25 سال است که در منطقه 22 زندگی می کند. او که سال ها در شورای محله فعال بوده است می گوید: خبری از باغ در این منطقه نیست. روزگاری وسعت باغ های کن تا بخش زیادی از اراضی که این روزها به عنوان منطقه 22 شناخته می شود می رسید. حالا از آن باغ ها خبری نیست. به جایش ساختمان و آپارتمان قد علم کرده است. باقیمانده درختان آن باغ ها هنوز در خیابان های محله های قائم و آبشار دیده می شود. توت سیاه این درختان این روزها از رهگذران پذیرایی می کند.

• طعم خوش میوه های کوهپایه

سال 1397 سال متفاوتی برای باغداران روستاهای حریم منطقه 5 و 22 بوده است. برگزاری نخستین جشنواره شاه توت در روستای سولقان، نخستین جشنواره خرمالو در روستای سنگان و همچنین برگزاری جشنواره گل و گیاه روستای کشار را می توان به عنوان تحولی در رونق باغداری در این روستاها قلمداد کرد. عباس حیدری عضو شورای روستای کشار می گوید: استقبال از میوه شاه توت روستای کشار باعث شد تا بیش از 65 درصد از باغ های این روستا را به کاشت این محصو ل اختصاص دهند. در حقیقت کشار و سولقان بورس شاه توت تهران هستند. در کنار آن باید به گیلاس های خوش طعم و با کیفیت روستاهای سنگان و طالون هم اشاره کنیم.

حیدری شغل باغداری را برای روستانشینان حاشیه البرز شغلی سخت و پر هزینه معرفی می کند و می گوید: باغداری شغل آبا و اجدادی ماست. روزگاری همه محصولات باغ ها را برای عرضه به شهر می آوردیم و در سه راه طرشت می فروختیم. کم آبی و توسعه نیافتگی روستاهای حاشیه البرز باعث شده این روستاها بیشتر به ییلاقی تفریحی تبدیل شوند. اگر هنوز هم نبض باغداری در این روستاها می زند تنها عشق و علاقه اهالی دنبالش است در غیراین صورت منبع درآمد مناسبی نیست.

محصولات این روستاها را دلالان میوه جابه جا می کنند. از باغدار با قیمت پایین می خرند و میوه فروشی های تهران با قیمت گزاف می فروشند. اول تیر ماه وقت برداشت شاه توت است. شک نکنید که در همان هفته های اول زیر 50 هزار تومان معامله نخواهد شد. حیدری طرح راه اندازی بازارمحلی برای عرضه میوه های روستاهای غرب تهران را مناسب می داند و می گوید: این بازار میوه و تبلیغات مناسب برای آن می تواند تقاضا برای تولید این محصولات را افزایش دهد. در حال حاضر هزینه های نگهداری باغ ها افزایش پیدا کرده است. منابع طبیعی و جهاد کشاورزی چندان حمایت نمی کنند. باغدارها حتی نمی توانند یک سرویس بهداشتی در باغ هایشان بسازنند. مشکل بی آبی جدی است.

برای ذخیره آب در بعضی از باغ ها باید استخر ساخته شود. اما برای ساخت یک استخر باید کلی اداره های مختلف را بالا و پایین کنیم تا شاید مجوز بگیریم. از طرفی هزینه کارگر بالا رفته است. به خاطر شرایط اقتصادی کشور خیلی از افغانی هایی که اینجا کار می کردند رفته اند. آنهایی هم که مانده اند دست مزد کمتر از 2میلیون و 500 هزار تومان را قبول نمی کنند. کارگرهای ایرانی هم مرد کار در باغ و زمین نیستند. همه این موارد دست به دست هم می دهد تا شغل باغداری رونق گذشته را نداشته باشد. این درحالی است که زمین های این روستاها قابلیت خیلی خوبی دارد و بسیار غنی است.