مصاحبه، دورنمای سیاست خارجی عربستان با معین بن فرحان، ریاض ظرفیت افزایش تنش با تهران را ندارد - آخرین خبر

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، مقامات ریاض به تازگی شاهزاده فیصل بن فرحان را به عنوان وزیرخارجه جدید عربستان تعیین کرده اند. این دیپلمات سعودی به خاطر مواضع تندی که علیه جمهوری اسلامی ایران دارد، به شوالیه دیپلماتیک علیه ایران مشهور است. به منظور بررسی انتخاب بن فرحان به سکانداری وزارت خارجه عربستان، تاثیر آن در تحولات منطقه ایی و روابط ریاض با تهران گفت وگویی با رضا میرآبیان سفیر سابق ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس انجام دادیم.

رضا میرآبیان در گفت وگو با خبرنگار بین الملل خبرنگاران، در خصوص تغییرات در کابینه سعودی و تعیین فصیل بن فرحان به عنوان وزیر خارجه جدید عربستان گفت: آنچه که مسلم است، تغییر افراد در عربستان آنهم در سطح وزیر خارجه مثل ایشان که جوان است و حدود 46 سال سن دارد، تغییر اساسی در سیاست خارجه این کشور بوجود نخواهد آورد. در حقیقت، می توان گفت که پس از مرگ سعود الفیصل وزیر خارجه اسبق عربستان و ماجرای قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار مشهور عربستانی در سفارتخانه این کشور در ترکیه، وزارت خارجه عربستان عملا دچار طلاطم و بحران شده و به همین دلیل است که پس از قتل خاشقجی مقامات ریاض مجبور شدند، عادل الجبر را از سکانداری وزارت خارجه عربستان برکنار کنند. زیرا او به یک معنائی به ماجرای قتل خاشقجی و نقش محمد بن سلمان ولیعهد عربستان در این قتل ارتباط داشت. مقامات ریاض وزیر دارایی عربستان را جایگزین عادل الجبر کردند. عبدالله العساف اسمش وزیر خارجه عربستان بود اما عملا در این وزارتخانه و مسائل مربوط به وزارت خارجه دخالتی نداشت و در مدت کمتر از یک سالی که او وزیر خارجه عربستان بود، فقط یک سفر برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل انجام داد. در این مدت عملا عادل الجبر بود که وزارت خارجه عربستان را اداره می کرد. مقامات ریاض می خواستند چهره و وضعیت وزات خارجه عربستان را بهبود بخشند و پویایی آن را فعال سازند چرا که ریاض در آینده میزبان نشست کشورهای گروه 20 خواهد بود.

سفیر سابق ایران در کشورهای حوزه خلیج فارس شرح داد: مقامات ریاض به دنبال فردی بودند که از لحاظ سنی میانسال نزدیک به مرز جوانی باشد و توانایی همراهی با وزارت خارجه را داشته باشد لذا فصیل بن فرحان را انتخاب کردند. او قبلا مشاور ارشد سفیر سابق عربستان در آمریکا بود و بعد هم به عنوان سفیر عربستان در آلمان انتخاب شد. مقامات ریاض با انتخاب بن فرحان می خواستند یک پویایی و تحرکی در وزارت خارجه عربستان بوجود آوردند اما اینکه در سیاست های عربستان تغییری ایجاد شود یا نه ؟ بنده باورم بر این نیست که در این سیاست ها تغییری ایجاد خواهد شد. ناگفته نماند، مواضعی که بن فرحان نسبت به جمهوری اسلامی ایران داشته مواضع تندی بوده است. با وجود این، امیدوارم که از این بعد ایشان تغییرسیاست بدهد البته این تغییر تابعی از سیاست های کلان دولت ریاض است و وزیر خارجه عربستان نمی تواند به تنهایی چنین کاری را انجام دهد.

این کارشناس تحولات حوزه خلیج فارس با اشاره به اینکه در برخی محافل سیاسی از بن فرحان به عنوان شوالیه دیپلماتیک علیه ایران یاد می شود، در ارتباط با احتمال افزایش تنش بین ریاض و تهران گفت: هنوز زود است که در این رابطه سخنی گفته شود اما آنچه که مسلم است بن فرحان یک دیپلمات است و به زبان دیپلماتیک سخن می گوید. به هرحال، با توجه به اینکه او یک دیپلمات است و در وزارت خارجه دارای سوابقی است، می تواند یک تحرکی در وزارت خارجه عربستان ایجاد کند.

وی در پاسخ به این سوال که تحرک مزبور به چه سمت و سویی خواهد بود به سمت تنش افزایی پیش خواهد رفت یا تنش زدایی ؟ گفت: بنده معتقدم، عربستان دیگر ظرفیت افزایش تنش با جمهوری اسلامی ایران را ندارد. ریاض مجبور است با تهران تنش زدایی کند چرا که تجربه گذشته نشان می دهد، افزایش تنش با جمهوری اسلامی ایران، عربستان را آسیب پذیرتر خواهد کرد و این کشور شکننده تر از آنچیزی است که ما فکر میکنیم.

میرابیان درباره احتمال تاثیرگذاری وزیر خارجه جدید عربستان درپرونده جنگ یمن گفت: در این زمینه وزارت خارجه تصمیم گیرنده نیست بلکه دربار پادشاهی یا محمد بن سلمان در این زمینه تصمیم گیری می کنند. همان طور که می دانید که جمهوری اسلامی ایران موضوع عادی سازی روابط با عربستان را به حل و فصل پرونده یمن مربوط کرده است. اما به نظر می رسد که سعودی ها مایل نیستند، این دو موضوع یعنی عادی سازی روابط با ایران و جنگ یمن یا یکدیگر گره بخورد. آنان معتقدند، یمن درحوزه حریم عربستان قرار گرفته است لذا تمایل ندارند که پرونده یمن به روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان پیوند بخورد. شما شاهد هستید خالد بن سلمان برادر ولیعهد عربستان برای اولین بار طی 10 روز گذشته با مهدی مشاط رئیس شورای عالی سیاسی یمن (انصارالله ) تماس گرفت. خالد پیشنهاد داده است، کمیته ای برای تنش زدایی وآرام کردن مرزهای دو کشور تشکیل شود. این خبر توسط سعودی ها و انصارالله یمن تکذیب نشده است. اکنون برفضای یمن یک نوع آتش بس غیر رسمی حاکم است اما سعودی ها هنوز مذاکره و آتش بس را نپذیرفته اند. مقامات ریاض به دنبال این هستند که تنش در مرزهای خود را با یمن به حداقل برسانند و دیگر حملاتی در مرزها صورت نگیرد و موضوع پرنده یمن را خارج از روابط عربستان با جمهوری اسلامی ایران حل و فصل کنند اما اینکه چقدر پیروز شوند، باید منتظربود و دید.

این کارشناس تحولات غرب اسیا در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه نخست وزیر پاکستان برای کاستن از تنش میان ایران و عربستان به این کشورها سفر کرد. در شرایط کنونی تعیین وزیر خارجه جدید عربستان با آن سوابق ضد ایرانی که دارد، چه معنا و مفهومی دارد؟ گفت: عربستان بعد از قتل خاشقجی دچار آسیب جدی به حثیت و مشروعیت اش شد و در مجامع بین المللی عملا با مشکل روبرو شد لذا به نظر می رسد، اولین ماموریت بن فرحان این است که چهره عربستان و محمد بن سلمان را تلطیف کند. مرحله بعد این است که عربستان چند پرونده مشکل در منطقه دارد. مثل بحث روابط با جمهوری اسلامی ایران، پرونده جنگ یمن، بحث مناسبات با ترکیه که الان دچار تنش شده است ، مسائل پیرامونی عربستان و بحث امنیت خلیج فارس. اینها مسائلی هستند که عربستان را نیازمند یک وزیر خارجه نسبتا جوان می کند تا بتواند این پرونده ها را حل و فصل کند.

میرابیان در خاتمه با اشاره به سفر نخست وزیر پاکستان به تهران و ریاض گفت: اقای ظریف گفتند که مذاکرات برای تنش زدایی بین ایران و عربستان همچنان ادامه دارد. یعنی ایران و پاکستان هنوز از خاتمه این مذاکرات خبری را منتشر نکرده اند. به نظر می رسد، پاکستانی ها همچنانان به رایزنی های خود ادامه می دهند اما این رایزنی ها تاکنون نتیجه ای داده باشد یا نه از طرفین این مذاکرات کسی در این زمینه سخنی نگفته است لذا باید منتظر آینده باشیم تا ببینیم چه خواهد شد.